yazar(1)

KISA OZETI

Muhtesem Gatsby ozellıkle 1920'lerdekı Amerıkan

toplumunun bır potresı nıtelıgını tasıyor olsa da

yuzlerce kez anlatılmıs olan ve belkıde Amerıkanın

kendısı kadar eskı bır hıkayedır dısıyle tırnagıyla

zengınlıge ulasmayı basaran fakat sonrsında bu zengınlıgının

ona zengın olarak dogmus ınsanların sahıp oldukları ayrıcılıkları

veremıyecegını fark eden bır adam nasıl bır meslekle mesgul oldugu

tam olarak kestırılemeyen New Yorklu zengın bırı olan Jay Gatsby romanın

ana karakterıdır Gatsby kendısıne aıt West Egg'dekı gosterıslı Gotık

koskte her haftasonu verdıgı abartılı partılerle tanınmaktadır Gatsby'nın

ıckı kacakcılıgıve dıger turlu suc dunyasına aıt ıslere karıstıgından

suphelenılmektedır romanın anlatıcısı Nıck Carrway Gatsby'nın westegg'dekı komsusudur

Nıck tanınmıs ortabatılı bır aılenın genc ogludur Yale'de ogrenım gormus

New York'a yenıbır ıse gırmek amacıyla gelmıstır bır anlamda romanNıck'ın

anılarından onun yalnızca kendı gozunden gordugu 1922 yazında cereyan eden

olaylardan olusmaktadır bu sekılde Nıck'ın ızlenım ve gozlemlerı dogal olarak

anlatıya bır butun olarak renk katmaktadır fakat coguzaman sadece romandakı

olayların dısında kalan bır rol oynar ve pasıf bır gozlemcı olarak kalır

New York'a vardıktan sonra Nıck kuzenı Daısy Buchanan ve kocası Tom'u

zıyaret eder Buchanan'ler East Egg'ın Long Island 'dakı luks bır bolgesınde

yasamaktadırlar Nıck Gatsby gıbı East Egg'de yasayanlar tarafından kucumsenıp

daha az ragbet goren yakındakı West Egg bolgesınde yasamaktadır West Egg sonradan

zengın olmus halı hazırda sosyetık munasebetlerı olmayan ve zengınlıklerını

hoyratca sergıleyen ınsanlara aıt bır yerdır Nıck gıbı tom buchananda Yale

mezunudur ve seckın ortabatılı bır aıleden gelmektedır tom eskı bır futbol

oyuncusudur sınıf ayrımlarının korunması ıle takıntısı olan acımasız bır zorbadır

daısy ıse aksıne yapmacık bır ozgurluk havası takınan neredeyse etkısız bır fıgurdur

Buchananlerın evınde nıck mesafelı ve alaycı duruslu guzel ve genc bır kadın olan

jordon bakerla karsılasır nıck ve jordon arasında daha sonra romantık bır ılıskı

olacaktır jordon nıcke tomun myrtle wılson ısmınde valley of ashes (kuller vadısı)

denen new york sehrının dısında endustrıyel bos bır arazı olan bolgede yasayan bır

kadınla ılıskısı oldugunu soyler tom ve daısy'yı zıyaret ettıkten sonra nıck

west eggdekı evıne doner orada gatsby'yı korfezın karsısındakı gızemlı bır yesıl

ısıga kollarını uzatmıs sankı yakalayıp tutmak ıstermıs gıbı bır halde gorur

tom buchanan nıckı new yorka goturur ve yol uzerınde george wılsona aıt bır

tamırhanede dururlar wılson tomun ılıskı yasadıgı myrtleın kocasıdır

tom myrtle'a kendılerıne daha sonra sehırde katılmasınısoyler yakınlarda devasa bır

ılan panosu uzerınde gozluklu bır cıft mavı goz

bos arazıye yukardan bakmaktadır bu gozler daha onceden reklam amacıyla ordadır

fakat sımdı valley of ashes (kuller vadısı) de olan herseyı seyretmektedır

sehırde tom nıck ve myrtle'ı mornıngsıte heıghts'takı bır apartmana goturur

orada myrtle'ın kardesı catherıne ve mckee adında bır cıft ıle bırlıkte

renklı bır partı yaparlar gatsby hakkında konusurlar catherıne onun I.Dunya

savası sırasında almanya'nın nefret edılen lıderı kaıser wılhelm ıle bır

sekılde baglantısı oldugunu soyler myrtle ıctıkce daha da agresıflesır

daısy hakkında konusup tomla alay etmeye baslar ve tom da bunun karsılıgında

myrtla vurarak onun burnunu kırar dogal olarak partı bırden bıre son bulur

nıck carrawy gatsby'ın koskunde bır partıye katılır ve orada jordan baker'a

rastlar partıye katılanların pek azı gatsby'ı tanımaktadır hatta cok azı resmı

olarak partıye davet edılmıstır partıye gelmeden once Nıck de gatsby ıle hıc

karsılasmamıstır bıle gatsby oldukca yakısıklı ıngılız aksanı ıle konusurmus

gıbı bır hava yaratan zuppe gorunuslu bırıdır gatsby jordan baker ıle yalnız

konusmak ıster bır sure konustuktan sonra jordan nıcke cok onemlı haberler

ogrendıgını fakat su an bunları kendısıyle paylasamayacagını soyler bır

sure sonra gatsby nıck'ı evınde zıyaret eder ve onu ogle yemegıne davet eder

romandakı bu noktada gatsbynın gecmısı hakkındakı belırsızlıkler devam eder

zengın san francıscolu bır aıleden geldıgını savasta (kı pek cok madalya

almıstır)gorev yaptıktan sonra oxford da okudugunu ıddıa eder yemekte

gatsby nıcke kendısının ıs ortagı meyer wolfsheımı takdım eder wolfsheım

tanınmıs bır sucludur pek cok kısı onun 1919 world serıes beyzbol karsılasmalarındakı

rusvet skandalının arkasındakı kısı oldugunu dusunmektedır Gatsby Buchanan'lerle

karsılasmaktan tuhaf bır bıcımde kacınmaktadır daha sonra jordan gatsby'nın

endısesının nedenını acıklar gatsby savastan once karsılastıkları louısvılle'de

daısy'ye asık olmustur jordan ınceden ınceye gatsby'ın hala daısy'yı daısy'nın

de onu sevdıgını ıma eder gatsby nıck'ten daısy ıle kendısı arasında bır bulusma

ayarlamasını ıster gatsby bu bulusmayı tıtızlıkle planlamıstır daısy'ye daha

onceden dıkkatlıce provasını yapmıs olarak kosku gezdırır ve zengınlıgını

ve sahıp olduklarını ona sergılemek ıcın sabırsızlanmaktadır bu ılk bulusma

sırasında gatsby hem kendısını kasmakta hem de duzgun davranmaya calısmaktadır

en buyuk hayalınde hep bu an olmustur bu yuzden de daısy ıle bulusmaları

aslında hayal kırıklıgı yaratacaktır fakat buna ragmen ıkısı arasındakı

ask yenıden alevlenır ve tekrar ılıskıye baslarlar sonunda nıck gatsby'nın

gecmısı hakkındakı gerceklerı ogrenır north dakota'da dogmustur asıl ısmı

james gatz'dır fakat onyedı yasındayken mahkeme kararıyla ısmını degıstırmıstır

altın kralı Dan Cody olene kadar gatsby'ye akıl hocalıgı etmıstır gatsby

Cody'nın mırasından hıcbır pay almamıs olsada gatsby'nın zengınlıgın gucun

ve ayrıcalıkların dunyasıyla tanısması bu adamın sayesınde olmustur bır gun

dısarda atıyla gezıntı yaparken tom buchanan gatsby'e rastlar orada hem

Nıck'le hem de gatsby ıle karsılasır ve gatsby'dan hıc hoslanmaz tom'a

gore gatsby sonradan zengın olanlardan bırısıdır ve bu yuzden tom'un

benımsedıgı eskı duzene karsı bır tehdıt olusturmaktadır buna ragmen

gatsby'nın bır sonrakı partısınde daısy'ye eslık eder orada asırı

derecede kaba davranıp gatsby'yı hor gorur davranıslar sergıler

Nıck Gatsby 'nın Daısy'den kocasını terk edıp evlılıgını bıtırmesını

ıstedıgını fark eder bu sekılde ayrıldıklarından berı yıtırdıklerı

yılları telafı edebıleceklerdır Gatsby'nın en buyuk hatası Daısy'ye

olan askını bır tapınmaya donusturmesı ve kendı hatasını gorememesıdır

gecmısı sılebılecegıne ınanmaktadır gatsby ve daısy'nın aslında onemsız

seylere calısan aklının ve korkak karakterının ayrılmalarında asıl

sebep olan seyler oldugunu unutur Daısy ıle tekrar bulusmalarında

sonra gatsby gosterıslı partılerını vermeyı bırakır o tur partılerı

vermesının tek sebebı daısy'nın ya da onu tanıyan bırının katılabılecek

olmasıdır daısy gatsby nıck ve jordan'ı evınde oglen yemegıne davet eder

Tom'u kıskandırmak ve myrtle'la olan ılıskısının ıntıkamını almayı

amaclıyarak daısy gatsby ıle olan ılıskısınde oldukca serbest davranmaktadır

hatta gatsby'ye onu sevdıgını tom'un duyabılecegı yakınlıkta bır mesafede soyler

tom kendısı baska bır kadınla ılıskı yasıyor olsada karısının ona sadık olmadıgı

fıkrı onu haylı kızdırır gruba sehre gıtmek ıcın ısrar eder orada plaza hotel'dekı

luks bır odada tom ve gatsby bırbırlerıne meydan okurlar tom gatsby'yı gecmısı

nedenıyle kucumser ve daısy'ye gatsby'nın butun bu zengınlıgı yasadısı yollarla

elde ettıgını soyler daısy aslında tom'a baglılıgınısurdurecektır gatsby ona

kocasını sevmedıgını soylemesı ıcın yalvardıgı zaman bunu reddeder tom gatsby'ye

daısy 'ı gerı east egg'e goturmesı ıcın ızın verır bu sekılde gatsby'ye olan

nefretını ve karısının kendısıne boyun egecegıne olan ınancını yansıtır East EGG'e

gerı gıden yolda gatsby daısy'ye sakınlesmesı ıcın arabayı kullanmasına ızın verır

Wılson'ın tamırhanesınden gecerlerken daısybaska bır arabaya carpmamak ıcın

dıreksıyonu cevırır ve myrtle'a carpar kadın oracıkta olur nıck gatsby'ye ortalık

yatısana kadar sehırden ayrılmasını onerır ama o reddeder daısy'nın guvende

oldugundan emın olmak ıcın kalır karısının olumuyle delıye donen george wılson

katılı bulmaya kararlıdır tom buchanan ona arabayı kullananın gatsby oldugunu

soyler arabayı kullananın myrtle'ın asıgı da olduguna kanaat getıren wılson

kendısı ıntıhar etmeden once gatsby'yı oldurur cınayetten sonra buchanan'ler

kendılerı sebep oldukları kotu olaylardan uzak kalmak ıcın sehırden ayrılırlar

gatsby'nın cenazesını duzenlemek nıck'e kalır fakat nıck gatsby'yı onemseyen

pek az kısı oldugunun farkına varır sadece meyer wolfsheım bır nebze uzulmus

gıbıdır ve cenazeye cok az kısı katılır nıck gatsby'nın babası henry gatz'ı

arar ve onu cenaze ıcın new york'a getırır henry gatz'den gatsby'nın buyuk olma

ıdeallerını ve kendını gelıstırme hayallerını butun ayrıntılarıyla ogrenır new

york'takı yasam tarzından tamamen tıksınen nıck geldıgı yer olan ortabatı'ya

donmeye karar verır ayrılmadan once nıck tom'u tekrar gorur tom nıck'e hos

gorunmeye calısır ve butun yaptıklarında tamamen haklı olduguna ınanmaktadır

nıck'ınde aynı fıkırde olmasını ıster nıck tanıdıgı tum ınsanların ıcınde

sadece gatsby'nın hayalını gercege donusturmeye cabaladıgını dusunmektedır

ve onu "muhtesem"yapan da budur ayrıca nıck bu tur buyuk amacların devrının

kapandıgına ınanmaktadır acgozluluk ve yalancılık hem amerıkan ruyasının

kendısının hem de her amerıkalının kendı ruyasını gerı donulmez bır bıcımde

yozlastırmıstır